ryzyko zawodowe

        Poprzez pojęcie "ryzyko zawodowe” należy rozumieć prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń mogących spowodować zagrożenie dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracownika, skutkujące wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową lub poniesieniem strat materialnych. Ocena tego ryzyka polega na oszacowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanych zdarzeń oraz wysokości prawdopodobnych szkód materialnych, a także strat związanych z utratą zdrowia lub życia.
        Pracodawca ma obowiązek ocenić i doku­mentować ryzyko zawodowe związane z wyko­nywaną pracą oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. Jego obowiązkiem jest informowanie o ryzyku zawodowym związanym w wykonywaną pracą na poszczególnych stanowiskach oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami (art. 226 kodeksu pracy). Pracownik powinien przede wszystkim zostać poinformowany o rodzajach czynników szkodliwych dla jego zdrowia oraz o innych uciążliwościach i niebezpieczeństwach występujących w środowisku pracy, a także o wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych, jakie miały miejsce na danym lub podobnym stanowisku pracy, oraz o przyczynach i skutkach tych zdarzeń. Pracownik powinien być również poinstruowany o środkach zapobiegających zagrożeniom, w tym w szczególności o sposobach stosowania środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.

        Przewidziany w art. 226 k.p. obowiązek informowania pracowników o ryzyku zawodowym dotyczy każdego pracownika, niezależnie od rodzaju zajmowanego stanowiska – wyrok SN z 2 października 2002 r., II SA/Wr 319/2000. Ponadto obowiązek ten ma charakter ciągły. Informacja taka powinna być bowiem przekazana pracownikowi nie tylko w chwili podejmowania pracy, ale w każdym przypadku zmian w ryzyku zawodowym, pojawienia się nowych zagrożeń bądź też w razie zwiększenia prawdopodobieństwa niekorzystnego oddziaływania warunków pracy na bezpieczeństwo i zdrowie pracowników. Poinformowanie pracownika o ryzyku i zasadach ochrony przed zagrożeniami powinno nastąpić przed dopuszczeniem pracownika do określonej pracy. Można to uczynić przykładowo w czasie przeprowadzania szkolenia wstępnego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, którego program powinien obejmować także tematykę dotyczącą zagrożeń występujących w środowisku pracy oraz zasad zapobiegania ich skutkom.

        Informacja o zagrożeniach występujących w zakładzie może być ogłoszona w dowolnym trybie przyjętym u danego pracodawcy, na przykład każdemu pracownikowi z osobna albo w formie obwieszczenia na tablicy ogłoszeń. Często praktykowaną formą jest przekazywanie informacji na piśmie za pisemnym pokwitowaniem odbioru złożonym do akt osobowych pracownika. Nie ma też przeszkód, aby pracodawcy, u których obowiązuje regulamin pracy, stosowną informację zamieścili w postanowieniach regulaminowych.

Ocena ryzyka powinna być dokonywana przy tworzeniu nowych stanowisk pracy i wpro­wadzaniu nowych procesów technologicznych, a także po każdej jego zmianie oraz po zastosowaniu nowych urządzeń technicznych, materiałów i substancji, zmianie organizacji pracy i stanowisk pracy, jak również zmianie stosowanych środków ochronnych.